Tư Duy Phản Biện Là Gì ? Lợi ích, phân loại và cách rèn luyện

Chúng ta đã từng nghe qua thuật ngữ tư duy phản biện rất nhiều thông qua sách báo và các chương trình giáo dục. Tuy nhiên việc hiểu rõ về tư duy phản biện là gì ? Lợi ích, phân loại và cách rèn luyện tư duy phản biện không mấy ai biết được. 

Nhằm giải đáp những thắc mắc và nhu cầu tìm hiểu về phương pháp tư duy phản biện này, gia sư Thành Tâm đã viết bài viết này. Mời bạn đọc tham khảo.

Tư duy phản biện là gì ?

Chúng ta không có một khái niệm nào rõ ràng về tư duy phản biện. Do vậy, một cách đơn giản chúng ta có thể hiểu:

Tư duy phản biện hay là tư duy phân tích, là một quá trình tư duy biện chứng gồm phân tích và đánh giá một thông tin đã có theo các cách nhìn khác cho vấn đề đã đặt ra. Điều này nhằm làm sáng tỏ và khẳng định lại tính chính xác của vấn đề. Lập luận phản biện phải rõ ràng, lôgíc, đầy đủ bằng chứng, tỉ mỉ và công tâm.

Tư duy phản biện tiếng anh là gì ?

Cụm từ tiếng anh dùng để chỉ tư duy phản biện đó là: Critical Thinking. Thuật ngữ này bao hàm luôn cả: khả năng vận dụng suy nghĩ độc lập (Independent thinking) và suy nghĩ phản chiếu (Reflective Thinking).

Các bước thực hiện của tư duy phản biện là gì ?

• Nhận dạng các ý kiến liên quan đến vấn đề đang đặt ra
• Phân tích

Cùng một vấn đề, người này có thể đồng tình hoặc đưa ra dẫn chứng để phản biện.. Nhìn sự việc theo nhiều khía cạnh khác nhau để tìm ra ưu nhược điểm của vấn đề.

• Đánh giá

Khảo sát và tham khảo mẫu thuẫn cùng chiều hoặc trái nhiều, xem ý kiến nào thuyết phục hơn. Từ đó chúng ta phải đưa ra quan điểm của bẩn thân.

• Trình bày kết quả của quá trình dư duy

Chỉ ra được những nét nổi trội của ý kiến và các dẫn chứng cụ thể hơn để bảo vệ quan điểm đó là đúng. Còn nếu phản bát ý kiến thì phải nêu ra được những điều không chính xác trong nhóm lập luận.

Tầm quan trọng của tư duy phản biện là gì ?

Bạn cũng ra học đại học và ra trường giống bạn bè cùng trang lứa, tại sao bạn lại thất nghiệp, trong khi bạn mình đi làm, lương tính bằng tiền đô? Có bao giờ bạn nghĩ đến câu trả lời chưa. Một trong những nguyên nhân dẫn đến thất nghiệp của sinh viên ra trường đó là thiếu kĩ năng mềm, đặc biệt là tư duy phản biện.

Vậy tầm quan trọng của tư duy phản biện như thế nào ? Nó ảnh hưởng nhiều đến kĩ năng của bản thân nhiều hay không ?

Là kĩ năng tư duy cần thiết không thể thiếu với mỗi người

Bất kể công việc nào, muốn làm tốt được nhiệm vụ chuyên môn của mình, đòi hỏi chúng ta phải có tư duy nhìn nhận vấn đề bằng nhiều góc cạnh khác nhau. Chúng ta tiếp thu ý kiến từ mọi người xung quan, có thể đồng tình hoặc phản bát một vấn đề nào đó.

Khi không có những điều này, bạn sẽ bị thua thiệt với các bạn xung quanh, tụt lùi về phía sau. Muốn có một công việc tốt và cuộc sống tươi đẹp, bạn luôn phải rèn luyện tư duy phản biện.

Đặc biệt quan trọng trong nền kinh thế tri thức lớn mạnh

Cuộc sống hiện đại kéo theo sự phát triển các thiết bị khoa học công nghệ. Máy móc dần thay thế các hoạt động của con người. Chính vì vậy, đòi hỏi chúng ta phải vận dụng trí óc và sự linh hoạt đồ xây dựng nền kinh tế đi lên. Khi mỗi chúng ta có tư duy phản biện tốt, chúng ta sẽ thể hiện được bản thân trong các lĩnh vực chuyên môn của mình.

Mỗi cuộc thi, mỗi thương trường điều thể hiện hoạt động của tư duy phản biện rất cao để tìm kiếm nhân tài. Để được như vậy, chúng ta phải trao dồi kĩ năng này liên tục.

Cải thiện kỹ năng thuyết trình và tự tin trước đám đông

Khi đã biết được tư duy phản biện là gì ? Chắc chắn bạn sẽ thấy được tầm quan trọng của tư duy phản biện trong thuyết trình và thuyết phục mọi người về một quan điểm nào đó.

Khi thể hiện tốt kĩ năng thuyết trình, bạn sẽ thể hiện được bản thân mình, năng lực thật sự của mình. Tư duy phản biện là công cụ giúp bạn thành công trên tất cả các vấn đề từ công việc đến cuộc sống.

Có mấy loại tư duy phản biện ?

Sau khi xem xét trên nhiều khía cạnh, tư duy phản biện được chia thành 2 loại là:

• Tư duy tự phản biện: có nghĩa là tự bản thân mỗi người phản bác lại những hành động, ý nghĩ và những bằng chứng mà mình đưa ra về sự vật, sự việc.
• Tư duy phản biện ngoại cảnh: nhiều người cùng đưa ra những ý nghĩ riêng dựa trên những thông tin ngoại cảnh có được từ nhiều nguồn khác nhau. Sau đó mỗi người sẽ cùng nhau phân tích, đánh giá và phản bác để đưa ra kết luận chính xác nhất về sự việc đó.

Ví dụ về tư duy phản biện là gì ?

Tư duy phản biện phải được hình thành trên lập luận, kết quả của tư duy logic chứ không phải đáp án của một vấn đề sai. Chính vì vậy, chúng ta sẽ cần tìm hiểu và hiểu rõ về nó.

Chúng tôi xin đưa ra ví dụ về tư duy phản biện như sau:

• Bạn A nói: 3+3= 9, bạn B đáp lại: 3+3=6 thì đây không phải là tư duy phản biện.
• Bạn A nói : “Bạn C là một nhân viên chưa hoàn thành tốt nhiệm vụ trong dự án này”. Bạn B dựa trên nhiều khía cạnh, những điểm bạn C làm được để nói: ” Bạn C hoàn thành tốt nhiệm vụ trong dự án này vì….). Đây là ví dụ về tư duy phản biện, bạn B đã dựa trên các lí lẽ để đưa ra vấn đề. 

Cách rèn luyện tư duy phản biện là gì ?

• Rèn luyện kỹ năng tư duy nhanh: trong vấn đề nào cũng vậy, tư duy nhanh và chính xác thì giúp bạn luôn tạo nên sự khác biệt.
• Tích cực trao dồi kiến thức cho bản thân

Kiến thức chuyên môn và kỹ năng sống luôn phải được trao dồi. Điều này giúp chúng ta nắm bắt và mở rộng được nhiều kiến thức mới. Bên cạnh đó tạo thói quen quan sát và học hỏi từ mọi người xung quanh trong các cuộc tranh luận.

• Có cái nhìn khách quan

Chúng ta nên bỏ cái nhìn chủ quan và thay thế bằng suy nghĩ khách quan. Khi làm được điều này, bạn sẽ nhìn nhận được tính đung sai và lập luận chính xác.

• Luôn đặt câu hỏi cho mọi vấn đề 

Tại sao thế này… ? Vì sao mọi người lại nói vậy…? Tất cả những câu hỏi vì sao này sẽ giúp bạn luôn tìm được câu trả lời và giải quyết được vấn đề một cách chỉnh chu, tránh sai xót.

Trung tâm gia sư Thành Tâm hi vọng qua bài viết này, bạn đọc có thể biết được các thông tin xoay quanh tư duy phản biệt là gì. Từ đó, điều này sẽ giúp bạn trao dồi và phát huy những kĩ năng mềm cần thiết của bản thân.

Trung tâm gia sư Thành Tâm mang đến chất lượng dịch vụ gia sư tốt nhất, chắp cánh cùng các tài năng Việt.

TRUNG TÂM GIA SƯ THÀNH TÂM – NƠI CUNG CẤP GIA SƯ CHẤT LƯỢNG HÀNG ĐẦU TẠI HCM

Văn phòng đại diện: Căn hộ 8XPLUS, Đường Trường Chinh, Tân Thới Hiệp, Quận 12, HCM

HOTLINE: 0374771705 (Cô Tâm)